
Outra fotografía:

Tipo de ben: Castelo,
Concello: Salvaterra de Miño
Parroquia: Salvaterra (San Lourenzo)
Lugar: Salvaterra
Outra denominación do ben:
Cronoloxía: Época Altomedieval, Idade Moderna (XVI-XVIII),
Descrición:
A Fortaleza de Salvaterra está situada no centro histórico do pobo. Esta fortificación abaluartada está construída ó pé do río Miño. A poucos metros ó leste dun paso natural sobre o río, semella que existiu un paso de barcas e case enfronte a Praza Forte de Monçâo.
A fortaleza orixinal construíuse fai case mil anos, polo século X. A muralla que cingue o castelo data do século XII e a súa finalidade principal era defender a vila dos ataques constantes dos portugueses.
Tralo levantamento de Portugal en 1640, dous anos despois Salvaterra foi tomada polos portugueses, xa que a fortaleza carecía dun adecuado amurallamento cando foi asaltado e incendiado polos lusitanos en 1642. Trala conquista debeu levantarse o recinto abaluartado que aínda se conserva e permaneceu en mans lusas, como testemuñan os escudos borrados da súa portada ata que se recuperou en 1659.
Tendo en conta os planos históricos, a Praza presenta unha planta abaluartada con tendencia rectangular, ou como diría Francisco Llovet en 1756, “ben sendo a modo de quadrilongo aínda que algo irregular…” duns 9700 metros cadrados. O lado maior segue a orientación do río Miño, leste-oeste. Os alzados leste-oeste e norte presentaban catro baluartes e dous medios baluartes, mentres que polo oeste, protexido pola propia caída do terreo sobre o Miño, defendíase cunha gran cortina e un muro de gola. O exterior presenta unha media lúa no alzado oeste. accedíase o recinto por dúas portas, a de norte chamada Porta da Fonte e a de sur chamada Porta da Oliva.
No interior conserva algunhas edificacións que supoñen un terzo das sinaladas nos planos históricos. Cabe destacar o castelo coñecido como de dona Urraca, obxecto de numerosas reformas mais aínda se mantén os rasgos medievais e renacentistas. Unha igrexa aparentemente da época moderna e unha edificación que mantén a tipoloxía dunha casa-cuartel.
No extremo leste, únense castelo e muralla, sobre as que se unen a súa vez, novas construcións. No alzado leste presenta un baluarte con dous medios baluartes nos estremos. Neste alzado e na metade oriental norte, están protexidos por unha falsa braga co seu foxo. Esta segue a planta da fortificación e á altura do baluarte leste, sitúase unha garita.
Segundo Francisco Llovet tiña capacidade para 45 cabalos e acomodábanse nel dúas compañías de Infantería. Tiña un almacén na que se conservaban os efectos de Artillería e un cuarto para almacena-la pólvora e o carón deste unha casa que fora morada dos condes de Salvaterra e que serviu para habitación dos Gobernadores.
Fotogrametría:
Propiedade: Pública
Uso actual: Outros
Código no Catálogo da Xunta: GA36050024
Categoría do Ben: Ben de Interese Cultural
Elementos mobles:
Tradición oral:
Historia recente do ben:
Referencias bibliográficas:
RODRÍGUEZ-VILLASANTE PRIETO, J.A.: «Las defensas de Galicia», Edicións do Castro, Sada, A Coruña, 1984.
SORALUCE BLOND J.R.: «Castillos y fortificaciones de Galicia. La arquitectura militar de los siglos XVI-XVIII». Fundación Pedro Barrié de la Maza, A Coruña, 1985.
Afeccións
Ten camiño de acceso?: SiEstá cuberto de maleza: Non
Está afectado por algunha obra: Non
Estado de conservación: Bo
Atópase en perigo nestes momentos?:
Onde está localizado
Latitude: 42.080395763953646Lonxitude: -8.496149182319641
Empregamos o sistema de coordenadas WGS84
3 comentarios
Oscar Franco says:
Mai 5, 2013
Nos recentes traballos levados a cabo polo Concello en base ao plan director do Castelo de Salvaterra de Miño para a recuperación e posta en valor da fortaleza de Salvaterra, unha empresa realizou os traballos e catas arqueolóxicas, ademais de recabar datos sobre a antiga fortaleza: traballouse na rampa de acceso ao castelo, e os datos iniciais sobre o recinto amurallado confirmáronse ao aparecer restos da antiga muralla que circundaba a fortaleza e que, nesa zona, foi destruída en parte para abrir unha porta pequena que facilitase o acceso ás carruaxes de cabalos a finais do século XIX.
Os arqueólogos tamen puideron constatar no lenzo da muralla o sistema construtivo e a existencia de troneiras para os canóns. Localizouse tamén a base dun dos asentamentos dos canóns que defendían a fortaleza, feito en sillería de granito, e documentouse por vez primeira a existencia dun foxo que rodeaba a muralla en torno a actual rúa Marqués de Viana. Na praza do Castelo, ao pé do cruceiro, apareceron restos dun antigo cemiterio, ademais de solos e lenzos de muros da antiga fortaleza.
Oscar Franco says:
Nov 8, 2017
A Asociación de amigos e amigas do Museo de Pontevedra pide cautela na rehabilitación deste conxunto despois de coñecer o expediente de contratación tramitado polo Concello de Salvaterra de Miño para a instalación do Museo da Enoloxía do Condado do Tea. A nova é do 3 de novembro de 2017:
https://amupontevedra.gal/2017/11/03/a-amupo-pide-cautela-na-rehabilitacion-do-conxunto-fortificado-de-salvaterra-de-mino/
Oscar Franco says:
Set 5, 2023
A prensa dixital do 5 de setembro de 2023 recolle a nova da terceira fase da rehabilitación deste ben:
https://www.farodevigo.es/comarcas/2023/09/05/salvaterra-inicia-obras-nueva-fase-91709491.html