Outra fotografía:

Tipo de ben: Castelo,
Concello: Xunqueira de Ambía
Parroquia: Armariz (San Salvador)
Lugar: A Pousa
Outra denominación do ben: Torre de Peñafiel
Cronoloxía: Época Baixomedieval,
Descrición:

Da torre, que no seu día estivo na Pousa, só quedan como testigos parte do muro do lado do nacente e unhas cantas pedras espalladas pola zona da base do que foi esta torre.
Pódense ver pedras reutilizadas en casas do pobo, como as da casa lindeira polo sur (foto-2), na que vemos
unha ventá aproveitada, no patio desta casa tamén vemos algunha pía e ven puido saír da torre.
Eligio Rivas, fálanos desta torre dicindo:
Terra de penafiel.
A Velascus Menendi señor de Ambía vémolo no ano 1174 coma Velasco Menéndiz Tenente Penam Fidelem, á dereita da Arnoia.
Do mosteiro de Sº Estevo de Ribas de Sil, no séc. XII e na primeira mitade do XIII, ten a foro o señor de Ambía, à dereita e esquerda da Arnoia por frente a Xunqueira, propiedades. Terras do mosteiro axexadas de perto polo seu castelo ou torre en Sancto Iuliano de Pena Fidele.
O titular é sen dúbida o lugariño de San Xillau entre grandes penedos, mais coido non ser xusto aquí onde estaría tal forte; máis ben onde sabemos estivo a Torre da Pousa –lugar que aínda non existía-, de onde é o pequeno escudo hoxe en Xunqueira na Casa de Miraval, que se di ser xa do séc.XIII, un dos máis antigos de España.
En Pena Fidele, logo chamada Pousa, tiña o señor de Ambía, a súa Torre, erguida no que sería pequeno castro sobre o val de Río de Merán. Penna chega a valer por ‘castelo’ e fidelis por ‘forte, que responde’; Pousa é alto no camiño’ aquí na Brea é camiño de Santiago, coma a Pousa, baixando do castelo de Monterrei camiño de Laza.
Está á beira de Armariz, con terras do mosteiro de Sº Eº de Ribas de Sil à vista.
Do castelo ou Torre de Penafiel quedan perpiaños con sinos lapidarios medievais, resíos de muros, a base do torreón, pozo e casas edificadas cos materiais, e pouco máis.
Nunha fiestra pode verse unha especie de alfiz de todo igual ò que se sobrepón òs escudos à entrada do castelo de Maceda.
Din os heraldistas (así Gándara, Crespo…) que o
soar de Ambía está na torre da Pousa de Armariz.
Era o máis coñecido daquela, e de certo relacionado co orixinario que estaba en Ambía, pero o da dereita da Arnoia, o de Penafiel, hoxe a Pousa, era só subsidiario coma o Castelo de San Xoán de Padreda de que falaremos.
Dánlle a orixe, non à Casa da Pousa de Armariz que lle sucede, senón ò Castelo de Penna Fidele,en Gonzalo Froyla ou Hermegildo Froyla sobriño de San Rosendo, xa no séc. X.
O asento neste século case seguro non estivese máis que en Ambía; aquí sería no século XI e comezos do XII, cuio señor cf. ano 1174 Velasco Menendiz tenente Pennam Fidelem- sí que puido estar presente na batalla das Navas de Tolosa (ano 1212), como alguén afirma.

Eligio Rivas Quintas: Estudios de Genealogía, heráldica y nobiliaria de Galicia


Fotogrametría:

Propiedade: Privada
Uso actual: Sen uso
Código no Catálogo da Xunta: GA32036009
Categoría do Ben: Catalogado (Catálogo da Xunta e dos PXOM)
Elementos mobles:
Tradición oral:
Historia recente do ben:
Referencias bibliográficas:

http://www.planeamentourbanistico.xunta.es/mapes/XUNQUEIRADEAMBIA/documents/25651ca026.pdf (Pax.2)

Eligio Rivas Quintas: Estudios de Genealogía, heráldica y nobiliaria de Galicia


Afeccións

Ten camiño de acceso?: Si
Está cuberto de maleza: Si
Está afectado por algunha obra: Non
Estado de conservación: Moi malo
Atópase en perigo nestes momentos?:

Onde está localizado

Latitude: 42.2257804871
Lonxitude: -7.74896621704
Empregamos o sistema de coordenadas WGS84