Outra fotografía:

Tipo de ben: Petróglifo/Estación de arte rupestre, Cruceiro,
Concello: Ponteceso
Parroquia: Corme Aldea (Santo Adrián)
Lugar: Gondomil
Outra denominación do ben: Pedra da Serpe
Cronoloxía: Descoñecida,
Descrición:

A Pedra da Serpe é un monumento único de suma importancia; de orixe descoñecida e datación incerta que espertou a curiosidade de moitos historiadores, e ainda hoxe en día segue sendo obxeto de estudo.
Trátase dun cruceiro, realizado en granito, apoiado sobre unha plataforma de pedra sen labrar, cunha serpe alada gravada na superficie.
A cruz actual é recente, pois a anterior foi derrubada accidentalmente. Esta está formada por un fuste de sección cuadrangular e liso de brazos achaflanados.
Na superficie, atópase a serpe alada coa cabeza ben definida e a cola rematada en punta triangular.

Existen diversas teorías sobre a orixe e o significado do gravado da serpe.
A maioría defenden que se trata dunha representación prerromana atendendo ao feito de que aparecen gravados con este motivo en diversos xacementos de época megalítica. En relación con estas teorías, algúns investigadores tratan de relacionar este tipo de gravados coa tribo dos “Saefes” (Os Serpes) dos que falan os autores clásicos.
Outros investigadores afirman que é de tipo román xa que se empregaban no culto a “Jano” e á “Bona Dea”; o que explicaría as cazoletas que hai ao redor do pedestal, xa que se utilizaban nos ritos e nas “Hecatombes” adicadas a estes deuses.
Outra teoría defende que o gravado é de época medieval polo tipo de relevo figurativo.

En canto ao significado da simboloxía da serpe é descoñecido, pero en moitos casos tense relacionado coa idea de fecundidade, gardadora de tesouros, símbolo de curación, elementos demoníacos, etc.

O feito de adherirlle a cruz á Pedra da Serpe, é unha representación do proceso de “recristianización” que se leva a cabo tras o Concilio de Trento (1545-1564), dos elementos da cultura popular, que os eclesiásticos relacionaban co “paganismo” e a “indecencia”; e que se dará con especial incidencia na Europa Atlántica.


Fotogrametría:

Propiedade: Pública
Uso actual: Sen uso
Código no Catálogo da Xunta:
Categoría do Ben: Dato descoñecido
Elementos mobles:
Tradición oral:

A tradición máis coñecida sobre este xacemento é a que institucionalizou a igrexa no seu proceso de recristianización. Esta lenda afirma que Santo Adrián, patrón desta parroquia, librou esta terra dunha praga de serpes ao petar fortemente co pé no chan, facéndoas desaparecer todas e encantándoas a todas baixo da Pedra da Serpe. Na crucifixión que se garda dentro da igrexa de San Vicente da Graña, a serpe aparece esmagada polo pedastal da cruz.

Outra lenda afirma que perto da praia da Ermida, ainda se ven os focos das árbores, entre a area, da antiga e rica vila de Valverde, que foi queimada polos románs para escorrentar ás serpes.

Segundo o autor Vicente Risco, hai testemuños de xente que ten visto cóbregas voando.


Historia recente do ben:
Referencias bibliográficas:

Afeccións

Ten camiño de acceso?: Si
Está cuberto de maleza: Non
Está afectado por algunha obra: Non
Estado de conservación: Regular
Atópase en perigo nestes momentos?:

Onde está localizado

Latitude: 43.2647766227
Lonxitude: -8.94289791584
Empregamos o sistema de coordenadas WGS84